Open woonkamers: droom of uitdaging?
- Marieke Rijksen
- May 8
- 4 min read
Als je ooit langer dan drie minuten naar een woonprogramma hebt gekeken, weet je dat open plan zowat heilig is. Muren? Weg ermee. Deuren? Overbodig.
De droom is blijkbaar één grote, lichte ruimte waar je kookt, borrelt en gezellig samen bent. En eerlijk: het heeft absoluut iets aantrekkelijks.
Door de jaren heen heb ik met veel open plattegronden gewerkt, en ik snap waarom het zo populair blijft. Goed uitgevoerd voelt het ruim, sociaal en overzichtelijk. Maar het brengt ook z’n eigen uitdagingen mee.
Denk je eraan om je woonkamer open te gooien – of heb je al zo’n ruimte maar weet je niet goed wat je ermee aan moet? Dan is het slim om verder te kijken dan de bekende clichés.
Laten we eens kijken wat werkt, wat minder handig is, en waarom een beetje afscheiding soms toch best fijn kan zijn.
Waarom iedereen fan is van open plan
Het is niet moeilijk te begrijpen waarom het zo populair is. Open woonkamers beloven saamhorigheid – iemand kookt, iemand leest, iemand scrollt – en iedereen kan elkaar zien en horen (of je dat nou wilt of niet).
Vooral in kleinere woningen werkt het goed: één muurtje slopen en alles voelt meteen lichter en ruimer.
Zelf woon ik compleet open plan, maar ik heb wel de originele glas-in-lood schuifdeuren uit ons huis van 1890 laten zitten. Het voelde als heiligschennis om die eruit te halen – en ik heb er nog geen seconde spijt van gehad.
Die deuren zijn prachtig en karaktervol, en eerlijk gezegd een uitkomst als je even wat afscheiding wilt. Je kunt er nog steeds doorheen kijken – het glas filtert het zicht – maar als er vrienden over de vloer zijn en de kinderen tv willen kijken, is het fijn dat ze dicht kunnen.
Kortom: ik ben gek op open ruimtes, maar toegeven dat je soms iets wilt afsluiten voelt als een kleine luxe.
De uitdagingen die niemand je vertelt
Open ruimtes zijn verrassend lastig in te richten. Zonder muren weet je vaak niet goed waar je wat moet neerzetten – waar moet die bank nou eigenlijk staan? En waar stopt de eettafel en begint het zitgedeelte? Je ziet vaak meubels die midden in de ruimte zweven, of juist alles tegen de muur gepropt alsof het een gymzaal is.
En dan het geluid. Hoe goed je afzuigkap ook is: je hóórt de kookplaat, de vaatwasser en het gesnijd van wortels. Wil iemand tv kijken terwijl een ander kookt? Dan moet er of iemand een koptelefoon op, of je moet stalen zenuwen hebben.
Oh, en qua verwarming en koeling: één grote ruimte betekent slim nadenken over zones, anders zit je in de keuken te zweten en bij het raam te kleumen.
Hoe je een open woonkamer laat werken
De truc is om de ruimte niet als één grote kamer te zien, maar als een reeks verbonden zones. Je haalt de structuur niet weg, je geeft er gewoon een nieuwe invulling aan. Denk aan tapijten, verlichting, slimme plaatsing van meubels of zelfs een ander plafondhoogte of vloerafwerking om gebieden subtiel af te bakenen.
Bijvoorbeeld: leg een groot vloerkleed neer in het zitgedeelte en laat de bank naar binnen kijken in plaats van richting de muur. Hang een mooie hanglamp boven de eettafel om die plek te markeren. Of gebruik verschil in plafondhoogte of textuur om ruimtes van elkaar te onderscheiden.
Als je gaat verbouwen kunnen halve muren of ingebouwde kasten ook mooie manieren zijn om structuur toe te voegen zonder het open gevoel te verliezen.
Ik heb bijvoorbeeld tweezijdige haarden, open kasten en lage dressoirs die ook als bankje dienen gebruikt – allemaal slimme manieren om zones te creëren zonder de ruimte te breken.
Wanneer open plan niet zo handig is
Soms is het beste wat je kunt doen: géén muur slopen. Open plan is niet voor iedereen ideaal. Als de een thuiswerkt, de ander voetbal kijkt en iemand anders rustig een boek wil lezen, dan is een beetje afscheiding geen overbodige luxe.
En dan het rommelaspect. Echte huizen hebben nou eenmaal spullen – papierwerk, speelgoed, afwas, sokken – en als je keuken, eetkamer en woonkamer in één oogopslag zichtbaar zijn, kun je niks verstoppen.
Mijn advies
Als je nadenkt over een open plattegrond, begin dan bij hoe je leeft. Hou je van diners en samen zijn? Of heb je toch liever een rustig leeshoekje of werkplek? Denk goed na over je dagelijkse routines én je worst-case scenario’s voordat je muren sloopt.
En onthoud: open plan hoeft niet compleet open te zijn. De beste ontwerpen creëren een gevoel van verbondenheid, maar bieden ook plekjes van rust en comfort. En als je ergens nog originele glas-in-lood schuifdeuren hebt verstopt? Laat ze alsjeblieft zitten.
Meer inspiratie?
Ben je aan het puzzelen met je indeling, weet je niet waar die bank moet komen of vraag je je af hoe open te open is? Neem eens een kijkje bij mijn andere blogs voor praktische tips en voorbeelden, of bestel mijn Meubel- & Ruimteplanner Sjabloon.
Je kunt je ook aanmelden voor de nieuwsbrief om nieuwe posts direct in je inbox te krijgen – geen spam, gewoon handige ideeën en af en toe een eerlijke designconfessie.
